رشته عمران سازه ماتریس سختی برای یک پی صلب مستطیلی مستقر بر محیط لایهای نیم بینهایت با رفتار ایزوتروپ جانبی |
تحلیل استاتیکی و دینامیکی سازههای سنگین مستقر بر زمین (شکل 1-1) نیاز به فهم چگونگی انتقال نیرو از سازه به خاک و جنبههای مختلف آن را دارد، چه در غیر این صورت نتایج تحلیل سازه میتواند با دقت کم همراه باشد. در این موارد، همواره برای داشتن طرح مطمئن نیاز به ساده سازیهای محافظه کارانه و در نتیجه غیراقتصادی میباشد. یکی از راههای در نظر گرفتن اندرکنش خاک و سازه، المانبندی محیط زمین زیر ساختمان به روش اجزاء محدود (شکل 1-2) میباشد. تحلیل سازه به همراه محیط زیرین مطابق این روش اولاً بسیار پرهزینه بوده و ثانیاً به علت عدم توانایی المانبندی زمین تا بینهایت ممکن است از دقت مناسب برخوردار نباشد. بسیاری از مصالح در طبیعت و نیز ساختههای مصنوعی رفتار ایزوتروپ جانبی دارند. از آنجمله می توان به رفتار اعضای مستقیماً برگرفته از تنه درختان، محیط خاكی زیر ساختمانها و صفحات چند لایه نام برد .اهمیت بررسی پاسخ این مصالح از دیر باز مورد توجه بوده بطوری كه میشل در سال 1900 میلادی به بررسی یک نیم فضای ایزوتروپ جانبی تحت نیروهای سطحی دلخواه پرداخته است [19] . لخنیتسكی در سال 1940 محیط ایزوتروپ جانبی را در حالت متقارن محوری و بدون پیچش در نظر گرفته و معادلات درگیر حاكم بر مسئله را با معرفی یک تابع پتانسیل به صورت مجزا و قابل حل درآورده است [17] . نواكی تابع پتانسیل لخنیتسكی را مجدداًٌ به دست آورده و ادعا كرده است كه این جواب محدود به مسائل متقارن نیست [20] . هو محیط ایزوتروپ جانبی را در حالت كلی مورد توجه قرار داده و تابع پتانسیل لخنیسكی را برای حالت کلی تکمیل کرده است [15]. این تابع هم اكنون در ادبیات مكانیک محیط پیوسته با رفتار ایزوتروپ جانبی به نام تابع لخنیسکی- هو- نواكی مشهور است. بررسی محیط با رفتار ایزوتروپ جانبی به وسیله دیگران همچون ونگ و ونگ [29] ، ایوبنکس و استرنبرگ [14] ، الیوت [7] و پن وچو [24] نیز در حالت استاتیکی بررسی شده است. این محیط در حالت دینامیکی توسط اسکندری قادی [8] ، رحیمیان و همکاران [25] و دیگران مورد توجه قرار گرفته است.
شکل 1- 1- شكل شماتیک ساختمان، شالوده و زمین زیر آنها
شکل 1- 2- شكل شماتیک مدل اجزاء محدود ساختمان، شالوده و زمین زیر آنها
شکل 1- 3- شكل شماتیک مدل اجزاء محدود ساختمان و شالوده و سختی معادل خاك
1-2- بیان مساله و معادلات حاکم
یک محیط نیمه متناهی ارتجاعی شامل لایه موازی با خصوصیات مصالح مختلف كه همگی دارای رفتار ایزوتروپ جانبی میباشند در دستگاه مختصات استوانهای چنان در نظر گرفته میشود که محور عمود بر صفحه ایزوتروپی تمامیلایهها بوده و جهت مثبت محور به سمت داخل نیم فضا میباشد (شكل 1-4).
شکل 1- 4- نیم فضای لایهای متشكل از لایهها با رفتار ایزوتروپ جانبی
در اینصورت معادلات تعادل بر حسب تنشها برای یک لایه عمومیدر غیاب نیروهای حجمی به صورت زیر نوشته میشوند[1] [17] :
(1-1)
که در آن با مؤلفه های تانسور تنش[2] میباشند.
رابطه کرنش- تنش در مصالح ایزوتروپ جانبی برای یک لایه عمومی بصورت زیر است [17] :
تحلیل استاتیکی و دینامیکی سازههای سنگین مستقر بر زمین (شکل 1-1) نیاز به فهم چگونگی انتقال نیرو از سازه به خاک و جنبههای مختلف آن را دارد، چه در غیر این صورت نتایج تحلیل سازه میتواند با دقت کم همراه باشد. در این موارد، همواره برای داشتن طرح مطمئن نیاز به ساده سازیهای محافظه کارانه و در نتیجه غیراقتصادی میباشد. یکی از راههای در نظر گرفتن اندرکنش خاک و سازه، المانبندی محیط زمین زیر ساختمان به روش اجزاء محدود (شکل 1-2) میباشد. تحلیل سازه به همراه محیط زیرین مطابق این روش اولاً بسیار پرهزینه بوده و ثانیاً به علت عدم توانایی المانبندی زمین تا بینهایت ممکن است از دقت مناسب برخوردار نباشد. بسیاری از مصالح در طبیعت و نیز ساختههای مصنوعی رفتار ایزوتروپ جانبی دارند. از آنجمله می توان به رفتار اعضای مستقیماً برگرفته از تنه درختان، محیط خاكی زیر ساختمانها و صفحات چند لایه نام برد .اهمیت بررسی پاسخ این مصالح از دیر باز مورد توجه بوده بطوری كه میشل در سال 1900 میلادی به بررسی یک نیم فضای ایزوتروپ جانبی تحت نیروهای سطحی دلخواه پرداخته است [19] . لخنیتسكی در سال 1940 محیط ایزوتروپ جانبی را در حالت متقارن محوری و بدون پیچش در نظر گرفته و معادلات درگیر حاكم بر مسئله را با معرفی یک تابع پتانسیل به صورت مجزا و قابل حل درآورده است [17] . نواكی تابع پتانسیل لخنیتسكی را مجدداًٌ به دست آورده و ادعا كرده است كه این جواب محدود به مسائل متقارن نیست [20] . هو محیط ایزوتروپ جانبی را در حالت كلی مورد توجه قرار داده و تابع پتانسیل لخنیسكی را برای حالت کلی تکمیل کرده است [15]. این تابع هم اكنون در ادبیات مكانیک محیط پیوسته با رفتار ایزوتروپ جانبی به نام تابع لخنیسکی- هو- نواكی مشهور است. بررسی محیط با رفتار ایزوتروپ جانبی به وسیله دیگران همچون ونگ و ونگ [29] ، ایوبنکس و استرنبرگ [14] ، الیوت [7] و پن وچو [24] نیز در حالت استاتیکی بررسی شده است. این محیط در حالت دینامیکی توسط اسکندری قادی [8] ، رحیمیان و همکاران [25] و دیگران مورد توجه قرار گرفته است.
شکل 1- 1- شكل شماتیک ساختمان، شالوده و زمین زیر آنها
شکل 1- 2- شكل شماتیک مدل اجزاء محدود ساختمان، شالوده و زمین زیر آنها
شکل 1- 3- شكل شماتیک مدل اجزاء محدود ساختمان و شالوده و سختی معادل خاك
1-2- بیان مساله و معادلات حاکم
یک محیط نیمه متناهی ارتجاعی شامل لایه موازی با خصوصیات مصالح مختلف كه همگی دارای رفتار ایزوتروپ جانبی میباشند در دستگاه مختصات استوانهای چنان در نظر گرفته میشود که محور عمود بر صفحه ایزوتروپی تمامیلایهها بوده و جهت مثبت محور به سمت داخل نیم فضا میباشد (شكل 1-4).
شکل 1- 4- نیم فضای لایهای متشكل از لایهها با رفتار ایزوتروپ جانبی
در اینصورت معادلات تعادل بر حسب تنشها برای یک لایه عمومیدر غیاب نیروهای حجمی به صورت زیر نوشته میشوند[1] [17] :
(1-1)
که در آن با مؤلفه های تانسور تنش[2] میباشند.
رابطه کرنش- تنش در مصالح ایزوتروپ جانبی برای یک لایه عمومی بصورت زیر است [17] :
(1-2)
که در آن داریم:
(1-3)
اگر معرف مدول یانگ در صفحه ایزوتروپی، مدول یانگ عمود بر صفحه ایزوتروپی، ضریب پواسون در صفحه ایزوتروپی (جمع شدگی در امتداد دلخواه در صفحه ایزوتروپی به علت کشش عمود بر امتداد قبلی در همین صفحه)، ضریب پواسون عمود بر صفحه ایزوتروپی (جمع شدگی عمود بر صفحه ایزوتروپی به علت کشش در این صفحه)، مدول برشی در صفحه ایزوتروپی و مدول برشی در صفحات عمود بر صفحه ایزوتروپی باشد، خواهیم داشت:
(1-4)
با بهره گرفتن از رابطه (1-2)، رابطه تنش- کرنش به صورت زیر درمیآید:
(1-5)
ضرایب با بر حسب به صورت زیر هستند:
(1-6)
که در آن:
(1-7)
از ترکیب روابط (1-4) و (1-6) میتوان را برحسب ضرایب مهندسی ، ، ، ، و نوشت :
(1-8)
همچنین رابطه کرنش- تغییر مکان در دستگاه مختصات استوانهای به شرح زیر است [18] :
(
- تمامی معادلات این قسمت براییک لایه عمومی در نظر گرفته شده است سپس به ارتباط بین لایهها و ارائه روابط در لایه i ام میپردازیم.
- Stress tensor
با ثابتهای ارتجاعی می باشند
(1-2)
که در آن داریم:
(1-3)
اگر معرف مدول یانگ در صفحه ایزوتروپی، مدول یانگ عمود بر صفحه ایزوتروپی، ضریب پواسون در صفحه ایزوتروپی (جمع شدگی در امتداد دلخواه در صفحه ایزوتروپی به علت کشش عمود بر امتداد قبلی در همین صفحه)، ضریب پواسون عمود بر صفحه ایزوتروپی (جمع شدگی عمود بر صفحه ایزوتروپی به علت کشش در این صفحه)، مدول برشی در صفحه ایزوتروپی و مدول برشی در صفحات عمود بر صفحه ایزوتروپی باشد، خواهیم داشت:
(1-4)
با بهره گرفتن از رابطه (1-2)، رابطه تنش- کرنش به صورت زیر درمیآید:
(1-5)
ضرایب با بر حسب به صورت زیر هستند:
(1-6)
که در آن:
(1-7)
از ترکیب روابط (1-4) و (1-6) میتوان را برحسب ضرایب مهندسی ، ، ، ، و نوشت :
(1-8)
همچنین رابطه کرنش- تغییر مکان در دستگاه مختصات استوانهای به شرح زیر است [18] :
(
- تمامی معادلات این قسمت براییک لایه عمومی در نظر گرفته شده است سپس به ارتباط بین لایهها و ارائه روابط در لایه i ام میپردازیم.
- Stress tensor
با ثابتهای ارتجاعی می باشند
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-05-09] [ 03:32:00 ق.ظ ]
|