آب شرط وجود حیات می باشد. اکثر واکنشهای شیمیایی در محیط آبی صورت می گیرد. آب به علت خواص ویژه، نقش تنظیم کننده ای در طبیعت داشته و آن را در برابر تغییرات ناگهانی دما حفظ می کند.آب بعد از مصارف گوناگون (خانگی، کشاورزی، صنعتی و …) تبدیل به پساب  می شود. برای جلوگیری از آلودگی آب و محیط زیست، توسط این پساب ها، باید راهکارهایی برای تصفیه و استفاده مجدد از آن اتخاذ کرد( امیر زمانخانی، 1388). لزوم اجرای طرح های آب و فاضلاب و درک مشکلات ناشی از آن از دیر باز برای بشر مطرح بوده و در این راه طی قرون متمادی پیشرفتهای عظیمی نیز نصیب معماران و مهندسانی که علوم را از طریق تجربه و ممارست آموخته بودند، گردید( آصف خلدانی، 1356).

1-2-  تاریخچه مختصری درباره تغییر و تحول در طرز جمع آوری و تصفیه فاضلاب

1-3- هدف از تصفیه فاضلاب

حدود69% آب مصرفی جهان صرف کشاورزی و عموما آبیاری می شود. 23% به مصرف صنایع  می رسد و مصارف خانگی تنها حدود 8% را شامل می شوند. در کشورهای توسعه یافته، کشاورزی و صنایع، بیشترین مصرف آب و بالاترین نقش را در آلودگی آب ها دارند. وجود فاضلاب ها یکی از عوامل آلودگی محیط زیست هستند و لذا بایستی آن ها را جمع آوری و از شهرها بیرون آورد. نخست، آن را پالایش و تصفیه نمود و سپس به گردش آب در طبیعت برگردانید. لذا هدف از تصفیه فاضلاب عبارتست از:

– گرفتن مواد معلق و شناور از فاضلاب

– اکسیداسیون مواد ناپایدار آلی موجود در فاضلاب و تبدیل آ نها به موادی پایدار مانند نیترات ها، سولفات ها و فسفات ها و سپس ته نشین ساختن و جداسازی آن مواد.

– جدا سازی مواد سمی محلول و نا محلول از فاضلاب، نظیر ترکیبات فلزی سنگین.

– گندزدائی و کشتن میکروب ها در فاضلاب.

تمام کارهای نامبرده در طبیعت، در زمانی نسبتا طولانی و بالغ بر چندین روز، خود به خود انجام  می گیرند. هدف از ساختن تاسیسات تصفیه خانه( پالایشگاه) فاضلاب، سرعت بخشیدن به کارهای نامبرده و کوتاه نمودن مدت زمان پالایش تا حدود چند ساعت است و از سوی دیگر جلوگیری از آلوده شدن منابع طبیعی و محیط زیست می باشد.

جمع آوری گندابها و پسابها از محیط زیست در شهرها از دیدگاه های زیر، لازم و ضروری است:

– بهداشت همگانی

فاضلابها همیشه دارای مقدار بسیاری مواد خارجی هستند، که به صورت های گوناگون برای زندگی موجودات زنده زیان آور می باشند. وجود باکتری ها و میکروب های بیماری زا  در فاضلابها، عاملی است که بیش از صد سال گذشته زیان آن بر مردم آشکار گشته است. کشتارهائیکه در گذشته بیماری های واگیرداری مانند وبا ، طاعون، اسهال خونی و غیره در نقاط گوناگون جهان انجام داده است، مردم را به خطرهای ناشی از آلودگی آب ها با این میکروب ها آگاه کرده اند. علاوه بر باکتریهای بیماری زا که تنها جزء کوچکی از موجودات زنده پساب ها را تشکیل می دهند، هزاران نوع باکتری دیگر نیز در فاضلاب وجود دارند. ورود فاضلاب تصفیه نشده به محیط زیست و منابع طبیعی آب ، چه آن هایی که روی زمین و چه آنهایی که در زیر زمین قرار دارند، موجب آلوده شدن این منابع به میکروب های بیماری زا می گردد و در اثر تماس انسان با این منبع ها خطر گسترش این بیماری ها بین مردم افزایش می یابد. نمک های سمی برخی فلزها مانند آرسنیک و سرب و نیز ترکیب های شیمیایی ویژه ای مانند دترجنتها(Detergent) را می توان جزء این گروه ها دانست. همچنین باید از آب های آلوده به مواد رادیو اکتیو که با تشعشع امواج رادیواکتیو سلامتی موجودات زنده را به خطر می اندازند، نیز نام برد.

– نظم محیط زیست و سالم نگهداشتن آن

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 

بر هم خوردن نظم محیط زیست بیشتر ناشی از فاضلاب های سطحی(Surface water) است. در نتیجه بارندگی های شدید و به علت کاهش نفوذ پذیری سطح خیابان ها و پشت بامها در شهر نسبت به زمینهای بیرون آنها، آب های ناشی از بارندگی پس از شستشوی خیابان ها و آلوده شدن به مواد آلی و معدنی، به صورت فاضلاب های سطحی، خیابان ها را می پوشانند. بیرون راندن چنین فاضلاب هایی توسط کانالهای مخصوص به بیرون شهرها لازم می باشد. همچنین وارد نمودن فاضلاب های تصفیه نشده به محیط زیست، علاوه بر آلودگی این محیط، نتایجی دیگری  از قبیل ایجاد مناظر زشت، بوهای ناخوشایند و سرانجام تولید حشرات، به خصوص مگس و  پشه به همراه دارد. این حشرات خود وسیله ای برای جابه جا شدن میکروب های بیماری زا و آلوده سازی محیط زیست می باشند.

– کاربرد دوباره فاضلاب

موضوع کاربرد دوباره فاضلاب ها به علت نیاز روز افزون به آب روز به روز بیشتر مورد توجه  قرار می گیرد. به ویژه در ایران به علت کمبود آب و گرانی آب آشامیدنی استفاده از فاضلاب های پالایش شده برای مصارف غیر خانگی مانند آبیاری فضاهای سبز درون شهرها، پارکها، جنگل کاری و شستشوی خیابان ها و کانال های فاضلاب اهمیت ویژه ای را پیدا می کند. کاربرد  فاضلاب های تصفیه شده برای مصارف آشامیدنی به علل اقتصادی و روانی، در جهان، جنبه گسترده و عملی به خود نگرفته است. در صورتیکه استفاده دوباره از فاضلاب تصفیه شده و فرستادن آن در شبکه شهری برای آبیاری فضا های سبز و مصارف صنعتی از سال 1928 در آریزونای آمریکا شروع و روز به روز در نقاط بیشتری از جهان انجام می گیرد(محمد تقی منزوی،1360).

– آلودگی سفره های آب زیر زمینی

جمع آوری فاضلاب های شهری توسط شبکه کانالیزاسیون (Sewerage)در پایین بردن سطح آب زیرزمینی و پاک نگهداری منابع طبیعی آبهای زیر زمینی، اثر چشم گیری دارند. موضوع آلوده نکردن آب های زیرزمینی در کشور ما، که سیستم تخلیه فاضلاب در آن به صورت سنتی و با بهره گرفتن از چاه های جذب کننده(Leaching Pit) انجام می گیرد، اهمیت بیشتری می یابد. علاوه بر آلوده کردن سفره های آب زیرزمینی، کاربرد چاه های جذب کننده فاضلاب، بیشتر وقتها  بر روی سطح آب زیرزمینی نیز موثر بوده و مشکلاتی از نظر ساختمانی، به وجود می آورد. در صورتیکه کاربرد چاه، تنها راه دفع فاضلاب باشد، باید نخست آن را پالایش مقدماتی کرده وسپس وارد چاه نمود، تا آب های زیر زمینی کمتر آلوده شده و خلل و فرج زمین دیرتر گرفته شوند(محمد تقی منزوی،1360).

1-4- انواع و خواص فاضلاب

فاضلابی که به تصفیه خانه شهر می رسد، مجموع فاضلابهایی است، که از سه منبع مختلف در شبکه فاضلاب وارد میشود. فاضلاب ها، بسته به شکل پیدایش و خواص آن ها، به سه گروه تقسیم می گردند:

1-4-1-  فاضلاب خانگی) (Domestic waste water

1-4-2-  فاضلاب صنعتی) (Industrial waste water

1-4-3-  فاضلاب سطحی) (Surface water

بنابر تعریف مجموع فاضلاب حاصله از سه منبع را فاضلاب شهری یا فاضلاب بهداشتی Sewage)  (Sanitaryخوانند.

1-4-1 فاضلاب های خانگی

فاضلاب های خانگی خالص، تشکیل شده اند، از فاضلاب دستگاه های بهداشتی خانه ها، مانند:  توالت ها، دستشویی ها، حمام ها، ماشین های لباسشویی و ظرفشویی، پساب آشپزخانه ها و یا فاضلاب بدست آمده از شستشوی قسمت های مختلف خانه. خواص فاضلاب های خانگی در سطح یک کشور تقریبا یکسان و تنها غلظت آنها بسته به مقدار مصرف سرانه ی آب در شهرها تغییر می کند. آنچه در شبکه های جمع آوری فاضلاب شهری به نام فاضلاب خانگی جریان دارد، علاوه بر فاضلاب خانگی خالص، دارای مقداری فاضلاب بدست آمده از مغازهها، فروشگاه ها، تعمیرگاه ها، کارگاه ها، رستورانها که اجبارا در سطح شهر و به طور پراکنده وارد کانال های جمع آوری فاضلاب می گردند. چنین فاضلابی را فاضلاب خانگی ناخالص می نامند.