بررسی اثر سطوح مختلف فسفر و تاریخ كاشت بر خصوصیات كمی و كیفی گل همیشه بهار |
اواخر قرن نوزدهم، به دلیل پیشرفتهای روزافزون علوم مختلف، به ویژه علم شیمی و داروسازی، اولین استخراج مواد خالص شیمیایی به منظور کاربردهای دارویی انجام گرفت و در راستای درمان بیماران، به نحو چشمگیری اعجاز نمود. بدین وسیله، طیف گستردهای از داروها، در رنگها، شکلها و اندازههای مختلف توسط متخصصان داروساز پدید آمد. ساخت این داروها سبب شد تا تحقیق بر روی گیاهان دارویی، یک باره به رکود کشیده شود آگاهی از عوارض سوء داروهای شیمیایی و با اشتیاق فراوان، آنها را به بیماران خود تجویز میکردند، تا اینکه به تدریج زمزمههایی در مورد عینیت یافتن مسأله اثرهای جانبی داروها در جوامع علمی شنیده شد. سرانجام، محققان با بهره گرفتن از تجربیات علمی، رفته رفته به منافع و مزایای استفاده از داروهایی با مواد مؤثره طبیعی پی بردند، بنابراین نظر پژوهشگران به گیاهان دارویی جلب شد و تحقیقات گستردهای بر روی آنها انجام پذیرفت. به طوری که قرن بیستم را قرن گیاهان دارویی نام نهادهاند. در حال حاضر اهمیت کاشت، داشت، برداشت و فرایندهایی كه پس از برداشت یک گیاه دارویی به منظور افزایش مقادیر مواد مؤثره تا استحصال آنها را در صنایع داروسازی مقرون به صرفه کند، بسیار مورد قرار گرفته است. مواد مؤثره تشکیل دهنده آنها نیز به راحتی قابل کنترل است. فراهم نمودن شرایط مساعد زیست محیطی نظیر آب و هوا، مواد و عناصر غذایی خاک، بهبود وضع خاک و مبارزه با آفات و بیماریها در این مساحتهای محدود نیز میتواند به آسانی و به موقع انجام گیرد. از این رو، گروههای تحقیقاتی صنایع نوین داروسازی بسیاری از کشورها، توجه خود را به کشت و پرورش گیاهان دارویی معطوف داشتهاند (امیدبیگی،1386).
موطن اغلب گیاهان ادویهای و طبی، مشرق زمین و مناطق استوایی واقع بین 25 درجه عرض شمالی و 10 درجه عرض جنوبی استوا بوده است. قاره آسیا منشأ تولید فلفل، دارچین، میخک، زنجبیل و نظایر آن و مناطق گرمسیر کشورهای آمریکایی، منشا انواع دارچین سبز، قرمز و وانیل هستند. در حالی که مناطق مدیترانهای و معتدل شمال آفریقا و آسیا موطن اغلب گیاهان برگی، طبی و سبزیجات معطر مانند گشنیز، برگ بو، زیره، رازیانه، شنبلیله و نظایر آن است و از مناطق سردسیر آسیا و شمال اروپا جز معدودی گیاهان، مانند زیره سیاه و تره، اقلام متعددی به بازار گیاهان دارویی و ادویهای دنیا عرضه نمیشود (میرحیدر، 1382).
متأسفانه ظهور طب نوین در غرب و بسط و گسترش آن در نقاط عالم، سبب شد تا دانش و مهارت استفاده از طب سنتی و گیاهان دارویی تحتالشعاع آموزههای جدید قرار گرفته و به کلی از برنامههای حذف شود. اما رویکرد دوباره بشر به این روش درمانی باعث شد که امروزه بیش از 80 درصد تحقیقات در مراکز تحقیقات دارویی دنیا معطوف به استفاده از مواد گیاهی و طبیعی گردد. در حال حاضر در کشورهای غربی و آمریکا نهضت بسیار گستردهای در زمینه استفاده از داروهای گیاهی و طبیعی شروع شده است (فلاحتگر،1382).
گیاه نیز مانند هر داروی شیمیایی دیگر دارای اثرات شیمیایی خاصی است که مصرف آن همانند سایر داروهای گیاهی دارای دوز و مقدار معینی است، لذا اگر به طور سرخود و نا به جا مصرف گردد، همانند سایر داروهای شیمیایی خطرناک بوده، اثرات سوئی به دنبال خواهد داشت ( فلاحتگر، 1382 ). در دوره جدید صنایع داروسازی، پزشکان و گروههای تحقیقاتی بسیاری از کشورها بار دیگر توجه خود را به منابع طبیعی و گیاهان داویی معطوف داشتهاند، به طوری که امروزه شاهد احداث مزارع وسیع آزمایشی و تولیدی هستیم. کشت گیاهان دارویی در حال حاضر شاخه مهمی از کشاورزی و منبع اصلی استخراج و مواد اولیه ساخت داروهای موجود به شمار می رود (زمان،1382).
اهداف اجرایی این پژوهش عبارت است از :
1- بررسی و مقایسه اثر كود فسفر بر رشد گل همیشه بهار
2- بررسی اثر كاربرد كود فسفر و تاریخ كاشت بر خصوصیات كمی گل همیشه بهار
3- بررسی اثر كاربرد كود فسفر و تاریخ كاشت بر خصوصیات كیفی گل همیشه بهار
4- بررسی اثر تاریخ كاشت بر رشد گل همیشه بهار
فرضیات آزمایش نیز عبارتند از:
1- استفاده از كود فسفر باعث افزایش معنیدار عملكرد دانه در گل همیشه بهار میگردد.
2- استفاده از كود فسفر باعث افزایش معنیدار عملكرد بیولوژیكی در گل همیشه بهار میگردد.
خرید اینترنتی فایل متن کامل :
2- افزایش معنیدار عملكرد بیولوژیكی در گل همیشه بهار در نتیجه مصرف كود فسفر
3- تاریخ كاشت بهینه باعث افزایش معنیدار عملكرد دانه در گل همیشه بهار میگردد.
4- تاریخ كاشت بهینه باعث افزایش معنیدار عملكرد بیولوژیكی در گل همیشه بهار میگردد.
1-2- كشت گیاهان داروئی
از آنجا که گیاهان وحشی (بر خلاف گیاهان زراعی) در محدوده جغرافیایی خاصی یافت میشوند و جمع آوری و دسترسی به آنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست و استفاده از رویشگاههای وحشی جوابگوی صنایع داروسازی نخواهد بود و از طرفی چنین استفاده انبوه از گیاهان در طبیعت، مسلماً موجب نابودی آنها خواهد شد، بنابراین، باید نسبت به کشت این گیاهان در سطوح زراعی اقدام نمود (امیدبیگی، 1382). تخمین زده میشود 25000 گونه گیاهی دارای خواص بارز دارویی باشند. هر چند از این میان تنها حدود یک درصد (250 گونه) تا کنون به شکل علمی مورد مطالعه متخصصین قرار گرفته و به صورت خالص شده به مصرف جوامع انسانی رسیدهاند (هاندا، 2005). گیاهان دارویی جزء اولین گیاهانی بودهاند که توسط بشر جمع آوری و مورد کشت و کار قرار گرفتند. به طور مشخص از اوایل قرن نوزدهم بود که دانشمندان پی بردند که میتوانند از مواد مؤثره دارویی موجود در گیاهان در صنایع داروسازی استفاده کنند. از آن پس روشهای علمی ویژهای برای استخراج مواد مؤثره موجود در گیاهان و نیز برای اعمال اثرات آنها بر انسان، جایگزین روشهای سنتی گردید. به بیان دقیقتر از این تاریخ به بعد بود که تحقیقات بر روی گیاهان دارویی با هدف جدا سازی مواد فعال موجود در آنها و مشخصسازی ترکیب آن و اثرات دارویی مرتبط با آنها تدریجاً انجام گرفت (توموتاک، 2000).
1-3- تعریف گیاهان دارویی
گیاهان دارویی به گستره وسیعی از گیاهان اطلاق میشود که در درمان بیماری و یا پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار میگیرند. حدود این گستره با فرهنگ ملی استفاده از گیاهان دارویی، قوانین و مقررات و پیشرفتهای علمی هر کشور تعیین میشود. در طب سنتی کشورها معمولاً هر گیاهی را میتوان دارویی محسوب کرد. در تعریف دیگری چنین آمده است: گیاه دارویی به گیاهی گفته میشود که دارای مواد مؤثره مشخصی است، در درمان بیماری به کار میرود و نام آن گیاه در یکی از ماکوپههای معتبر بین المللی ذکر شده باشد (دوازده امامی، 1382).
1-4- استفاده از گیاهان دارویی
در حال حاضر، یک سوم داروهای مورد استفاده بشر را داروهایی با منشأ گیاهی تشکیل میدهند و این میزان مسلماً رو به افزایش است. نگاهی گذرا به آمار ثبت شده، این موضوع را بیشتر روشن میکند. بر اساس آمار سال 1994، فروش جهانی داروهای گیاهی بالغ بر 12/4 میلیارد دلار بوده است و در این رابطه اروپا با حجم فروش 5/6 میلیارد دلار مقام اول را دارا بوده و آسیای شرقی با 2/3 میلیارد دلار، ژاپن با 2/1 میلیارد دلار و آمریکای شمالی با 1/5 میلیارد دلار در در رتبههای بعدی قرار دارند. در بین کشورهای اروپایی، آلمان با 2/5 میلیارد دلار بیشترین سهم را داشته و پس از آلمان، فرانسه با حجم 6/1 میلیارد دلار و ایتالیا با حجم600 میلیون دلار در ردههای بعدی قرار دارند. در حال حاضر تولید و مصرف گیاهان دارویی در کشورهای صنعتی و توسعه یافته رو به افزایش است. میزان تولید گیاهان دارویی در ایران در سال 1380 معادل 5/34084 تن بوده است که در سطح زیر کشت معادل 7/81743 هکتار به دست آمده است. بیشترین مقدار تولید گیاهان دارویی مربوط به استان خراسان با تولیدی برابر 10028.8 تن بود که 29/4 درصد از تولید کل کشور را در بر داشته است. پس از خراسان، به ترتیب استانهای کرمان، همدان، گلستان، سمنان و مازندران در ردههای بعدی قرار دارند (امید بیگی، 1384). از بین داروهای تولید شده در سالهای 1994-1983) 6% کاملاً طبیعی، 24% مشتقات ترکیبات طبیعی و 9% دارای پایه تولیدات طبیعی بودند. در مورد آنتی بیوتیکها درصد تولیدات طبیعی بیشتر است و به 87 درصد می رسد. در مورد داروهای ضد سرطان این عدد 48 درصد و در مورد سایر داروها 13 درصد می باشد. در تجارت جهانی دارو، ترکیبات طبیعی حاصل از گیاهان، دارای ارزش زیادی می باشند (واتاناب، 2000).
1-5- گل همیشه بهار
1-6- کشور های تولید کننده همیشه بهار
1-7- خاستگاه و پراکنش همیشه بهار
همیشه بهار بومی نواحی مرکزی، شرقی و جنوبی اروپاست. گیاه همیشه بهار در باغهای اروپا کشت میشد و کاربرد آن در فرهنگ عامه به همان قدمت میرسد (صالحیسورمقی، 1385). اعتقاد محققین بر این است که از مصر منشأ گرفته است، اما اکنون در تمام دنیا توزیع گستردهای دارد. در کشورهای آلمان، مجارستان، مصر، اتریش، اروپای شرقی، لهستان و سوئیس در سطوح وسیع کشت میشود. ارقام گوناگونی از این گونه وجود دارند که هر کدام از لحاظ شکل و رنگ متفاوت میباشند (شالز و هانسل، 1998). بومی اروپای مرکزی و مدیترانه می باشد. این گیاه در موقعیت های آفتابی آمریکای شمالی و اروپا به سادگی رشد می کند (ادوارد و گیلمان، 1999). در مناطق غربی ایران و همچنین در هرزویل در راه بین قزوین و رشت به طور خودرو دیده می شود (میرحیدر، 1384). موطن اصلی این گیاه در حوزه دریای مدیترانه، خاورمیانه و اروپای مرکزی بوده و از آنجا به سایر نواحی دیگر انتقال یافته است. پراکندگی آن به صورتی است که امروزه به حد وفور در مراکش و نواحی مختلف آسیا میروید. در ایران مخصوصاً در نواحی غربی به طور فراوان میروید. نوع خودروی آن در مزارع متروکه، چمنزارها، کنار راهها و گودالها میروید (صمصامشریعت،1383). گل همیشه بهار در نواحی غربی و جنوب غربی ایران میروید و در نقاط دیگر پرورش داده میشود (رجحان،1381).
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-05-09] [ 12:02:00 ق.ظ ]
|