:

1-1    بیان مسئله

” صنعت گردشگری تا پایان دهه آینده در صدر جدول صنایع پر درآمد جهان قرار می گیرد . در سال 2011 فرانسه با درآمدی معادل 135 میلیارد دلار در رأس کشورهایی است که بیشترین درآمد را در این صنعت دارند . ایالات متحده  با 121 و اسپانیا 97 میلیارد دلار به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند و این در حالی است که در این سال درآمد ایران از صنعت گردشگری تنها 2/1 میلیارد دلار بوده است ( کتاب سال آمار جهانگردی 2011 ) . مقایسه ایران با کشورهای صنعتی و توسعه یافته ، شکاف عظیمی را نشان می دهد که پر کردن آن در دنیای امروز که همه کشورها با سرعت بسیار بالایی در عرصه های اختصاصی حرکت میکنند بیشتر شبیه رویایی دست نیافتنی است .

آمارهای اعلام شده از سوی سازمان جهانی جهانگردی از رتبه بسیار نازل کشورمان در میان اعضای این سازمان حکایت دارد به طوری که در میان یکصد و پنجاه عضو ، ایران در ردۀ شصت و هشتم قرار دارد . با توجه به اینکه ایران از لحاظ محصولات گردشگری و منابع در میان ده کشور برتر جهان می باشد ، این رتبه نمی توان شایسته کشورمان باشد و درآمدهای حاصل از این صنعت در ایران آمار بسیار اندکی را نشان می دهد . “

این امر نه به دلیل فقدان جاذبه های طبیعی یا آثار باستانی و یا شرایط آب و هوایی است ، بلکه صرفاً محصول بینش مدیریت و نرم افزار موجود در این صنعت است . دولت که باید سیاستگزار کلان و ارائه کننده استراتژی روشن این صنعت باشد و معرف بستر و رشد پایدار از این صنعت را فراهم کند هنوز درگیر پاره ای کارهای اجرایی خود در این صنعت است . بعضی از مسایل امنیتی ، اجتماعی و فرهنگی ناکارآمد ، حرکت این صنعت را در ایران کند و کندتر می کند و این در حالی است که صنعت گردشگری جهان رشد شتابانی را آغاز کرده است .

بسیاری از صاحب نظران معتقدند تا زمانی که در کشور درآمدهای نفتی وجود دارد ، سهم درآمد عظیم گردشگری نادیده گرفته می شود . بسیاری از مسئولان کشور هنوز با دیدی منفی به این صنعت می نگرند و می اندیشند که در عرصه اقتصاد سود آوری یک کارخانه بیشتر از حوزه هایی مانند گردشگری است .

و این در حالی است کشور مالزی که چند دهه ایست که در این زمینه فعالیت خود را شروع کرده توانسته باشد در سال 2012 کشور نهم در جهان از لحاظ تعداد گردشگر و کشور سوم در آسیا بعد از چین و ترکیه باشد.

این تحقیق بر آن است تا با مقایسه بین نقاط قوت و ضعف کشور ایران و مالزی راهکاری را جهت استفاده از شیوه هایی که این کشور در قبال تنگناهای اشاره شده تدبیر نموده است را شناسایی کرده و در صورت امکان برای ایران بومی سازی نماید و به سوالات ذیل پاسخ دهد ؛

نقاط ضعف صنعت گردشگری ایران در مقایسه با صنعت گردشگری مالزی چیست وبا مطالعه صنعت گردشگری این کشور چه راهکارهایی برای رفع این نقاط ضعف می توان ارائه نمود؟

2-1 اهمیت موضوع     

بحث و گفتگو پیرامون مقوله گردشگری یکی از عوامل مهم اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی هر کشور محسوب            می شود . انسانها با هدفهای مختلف مسافرت می کنند و این پدیده یعنی توسعه داخلی با شتاب زیادی افزایش یافته و می یابد .

همانطور که در جدول شماره (1- 1) مشاهده می شود سازمان جهانی گردشگری تعداد گردشگران را در           سال 2012 بالغ بر یک میلیارد و چهار صد میلیون نفر برآورد نموده است .

بحث گردشگری تا پایان دهۀ آینده در صدر جدول صنایع پر درآمد جهان قرار می گیرد . این صنعت با درآمدی بالغ بر 500 میلیارد دلار در سال 1998 بر صنعت خودرو و کامپیوتر پیشی گرفت و تا سال 2020 بر تنها صنعت برتر جهان نفت نیز فائق خواهد آمد . تعداد گردشگران این صنعت در سال 2010 از حدود یک میلیارد نفر گذشت و در سال 2020 بیش از 6/1 میلیارد نفر خواهد بود

فاصله زیاد با کشورهای صنعتی و توسعه یافته ، شکاف عظیمی را نشان می دهد که پر کردن آن با توجه به حرکت سریع کشورها و حرکت در عرصه های اختصاصی بیشتر شبیه یک رد پاست .

آمارهای اعلام شده از سوی سازمان جهانی جهانگردی از رتبه بسیار نازل کشورمان در میان اعضای این سازمان حکایت دارد به طوری که در میان یکصد و پنجاه عضو ، ایران در رده شصت و هشتم قرار دارد که با توجه به اینکه ایران از لحاظ محصولات گردشگری و منابع در میان ده کشور برتر جهان می باشد این رتبه نمی تواند شایسته کشور مان باشد و درآمدهای حاصل از این صنعت در ایران آماری بسیار اندک را نشان می دهد و بر اساس پیش بینی های سازمان جهانی جهانگردی در سال 2020 میلادی سال شکوفائی صنعت گردشگری است به طوری که ضعیف ترین کشورها از لحاظ جذب گردشگر در این سال می توانند افزون بر بیست میلیارد دلار درآمد کسب کنند و کشورهای متوسط در این صنعت نیز موفق به کسب سالانه پنجاه میلیارد دلار خواهند بود .

ایران را نیز باید در میان کشورهای متوسط ارزیابی کرد ، در عین حال که با توجه به جاذبه های اکوتوریسمی فراوان ، دستیابی به پنجاه میلیارد دلار در سال 2020 برای کشورمان نا ممکن نیست .

یکی از دلایل مهم توقف پیشرفت صنعت گردشگری در ایران ، نوع نگاهی است که مسئولان و برنامه ریزان کلان کشور به این صنعت دارند . یکی دیگر از دلایل مهم نیز استفاده از درآمد نفت می باشد که باعث شده کمتر کسی از مسئولان برنامه ریز در کشور به صنعت گردشگری توجه نشان دهد . مسئولان کشور به دلیل درآمد بالای حاصل از فروش نفت ، کمتر حاضر به تحمل سختی برای رونق صنعت گردشگری شده اند تجربه نشان می دهد تنها زمانی که درامد نفت با خطر جدی مواجه شده همه ذهن های برنامه ریز به سمت جایگزین کردن این صنعت به جای نفت بر گردانده می شود . یکی دیگر از معضلات این صنعت نبود وجود مرجعی قابل اعتماد برای تهیه آمار است بطوری که حتی در حوزه آمار ورود مسافران به کشور نیز مشکلات متفاوتی وجود دارد .

کشور ما به لحاظ ژئوپلیتیکی و هم به دلیل شرایط اقلیمی بسیار استثنائی است . همچنین ایران ویژگیهای فرهنگی والائی به لحاظ ساختمانهای مذهبی و زیارتگاه ها دارد که برای ادیان مختلف بسیار جذاب است .

میزان گردشگران ورودی و مشتاق بازدید ایران رو به افزایش هستند که اگر پذیرش آنها به درستی سازماندهی نشود منافع مطلوبی را برای کشورمان به همراه نمی آورد . ورود گردشگران اگر به درستی سازماندهی شود علاوه بر منافع اقتصادی تعامل فرهنگها را نیز به همراه خواهد داشت . ( ضرغام ،1382،9 )

3-1 اهداف تحقیق

اهداف این پژوهش به دو گروه اصلی و فرعی به شرح ذیل تقسیم می شود ؛

هدف اصلی :

هدف اصلی این پژوهش عبارت است از بررسی صنعت گردشگری در کشورهای مالزی و ایران با بهره گرفتن از نظر کارشناسان و با توجه به شرایط دو کشور ، امید است با بکار بستن این مطالعه در بخش گردشگری عاملی جهت بهینه شدن درآمد و منافع گردشگری و از طرفی ابزاری برای حصول اطمینان از پایدار بودن توسعه گردشگری می باشد .

اهدف فرعی :

سایر اهداف این پژوهش نیز به شرح ذیل می باشند :

• بررسی نقاط قوت و ضعف صنعت گردشگری ایران .
• بررسی نقاط قوت و ضعف صنعت گردشگری مالزی .
• ارائه راهکارهای پیشنهادی برای رفع نقاط ضعف ایران با بهره گرفتن از مطالعه تطبیقی .

4-1 فرضیه تحقیق

بین نقاط ضعف و قوت صنعت گردشگری ایران و مالزی تفاوت معنا داری وجود دارد .

5-1 روش تحقیق

نوع روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی و تطبیقی می باشد . در مطالعه به روش توصیفی به شرح وقایع و رویدادها به همان گونه که هست می پردازیم بدون آنکه دخل و تصرفی در آن داشته باشیم . در این تحقیق          می کوشیم تا با بهره گرفتن از روش تطبیقی الگویی به منظور مطالعه صنعت گردشگری در کشور مالزی و ایران ارائه دهیم . سپس برای بدست آوردن اطلاعات درباره دیدگاه ها و نظرات کارشناسان و خبرگان این صنعت در مورد ساختارها به دست آمده از روش پیمایشی استفاده خواهیم کرد .

6-1 متغیرهای تحقیق

متغیر کمیتی است که در دامنه های معین می توان از یک فرد به فرد دیگر یا از یک مشاهده به مشاهده دیگر مقادیر مختلفی را ایجاد کند . بنابراین چیزی است که تغییر می پذیرد و محقق آن را بنا به هدف تحقیق خود کنترل ، دستکاری یا مشاهده می کند و در برخی مواقع متغیر نمادی است که اعداد یا ارزشها به آن منتسب            می شود . ( خاکی،165،1379 )

متغیرهای مستقل و وابسته به شرح ذیل می باشد ؛

• متغیر مستقل

متغیر مستقل یک ویژگی و خصوصیت است که بعد از انتخاب توسط محقق در آن دخالت یا دستکاری                  می شود و مقادیری را می پذیرد تا تأثیرش بر روی متغیر وابسته مشاهده می شود . متغیر های مستقل در این تحقیق به طور کلی شامل ساختارهای توسعه گردشگری می باشد که در فصل دوم به شرح آنها خواهیم پرداخت .

• ساختار خدمات و تسهیلات گردشگری
• ساختار بازاریابی و تبلیغات
• ساختار اطلاع رسانی همگانی و رسانه ای
• منابع انسانی
• زیرساختها
• اصلاحات ساختاری ، سیاست گذاری و اقدامات قانونی

• متغیر وابسته

متغیر وابسته متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش بینی تغییر پذیری در آن است . به عبارت دیگر متغیری است اصلی که در قالب یک مسأله برای تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد . با تجزیه و تحلیل متغیر وابسته و با شناسائی عوامل موثر بر آن می توان پاسخها یا راه حلهایی را برای مسأله شناخت . متغیر وابسته در این تحقیق توسعه صنعت گردشگری است . ( بر اساس تطبیق نقاط ضعف ایران و نقاط قوت مالزی است ) .