ترکیب­های هتروسیکل درعلوم زیستی وشیمی آلی از اهمیت خاصی برخوردارند. برخی ازاین ترکیب­ها ازجمله کرومن‌ها به طوراختصاصی توسط شیمیدان­ها بررسی شده ­اند. کرومن­ها دسته مهمی از هتروسیکل­های موجود درطبیعت می­باشند، که به دلیل فعالیت بیولوژیکی آنها مورد توجه قرار گرفته­اند.

درسال 1904 هوبن[3]  اولین مشتق­های بنزوپیران را از واکنش کومارین با آلکیل منیزیم‌هالید سنتزکرد  به تدریج با مشاهده اثرهای بیولوژیکی و صنعتی این دسته ترکیب­ها تحقیق­های گسترده­ای برروی بنزوپیران و کرومن­ها انجام شد، به طوری که امروزه اسکلت کرومن در ساختار بسیاری از داروها یافت می شود.

ترکیب­های که در آنها یک حلقه بنزن و پیران با درجه­ های مختلف اکسایش و اشباع جفت می­شوند، در طبیعت بسیار رایج هستند. 1- بنزوپیران­ها دارای اسکلت ساختاری از جمله کرومان (1)، H4-­ کرومن (2) و h3-­ کرومن (3) هستند (شمای1-1).

 

شمای 1-1

شمای1-2

در مقایسه با H4- کرومن­ها موارد بسیاری از سنتز و جداسازی فرآورده ­های h3- کرومن طبیعی گزارش شده است. ترکیبهای (7) و(6) که هر دو از اسانس برگ گیاه کالی پترانتز­تریکونا[7] جداسازی شده ­اند، دارای اسکلت h3- کرومن می­باشند (شمای 1-3).

شمای 1-3

1-1-2- بررسی خواص بیولوژیکی مشتقات پیران

کرومن­های مزدوج دارای گستره وسیعی از فعالیت­های بیولوژیکی از قبیل ضد­میکروبی ، تب­خال[11] ، جهش­ژنی[12] ،ضد تکثیر­سلول[13] ، فرمون­جنسی و ضد تومورو فعال سازسیستم مرکزی می­باشند.

2-آمینو-H4- کرومن­ها و مشتق‌هایش ازدیربازتوجه فراوانی را از سوی پژوهش­گران به خودجلب کرده ­اند. زیراخواص بیولوژیکی چون، ایجاد کننده تشنج­موضعی، ادرارآور، ضدانعقادخون، ضدسرطان، فعال ساز سیستم عصبی مرکزی را دارا می­باشند.

 مشتق­های H4- کرومن دارای استخلاف، پروتئین­های Bcl-2   را به هم متصل می­ کنند. Bcl-2  وپروتئین­های مربوطه مرگ سلولی را برنامه ریزی کرده و برخی از بیماری­ها از جمله سرطان را کنترل می­نمایند. ترکیب HA14-1 (8) که ازمشتق­های 2-آمینو-H4-کرومن می­باشد ، امکان اتصال پروتئین Bcl-2   رافراهم می­ کند و برسلول­های تومور غلبه می­نماید. کشف این ترکیب به توسعه داروهای ضدسرطان منجرشده است (شمای1-4).

 

شمای 1-4

برخی مشتق­های­4-آریل­- ­H­4- کرومن از قبیل 2- آمینو-3- سیانو-7- (دی متیل آمینو)-4-(3- متوکسی -4،5- متیلن دی اکسی فنیل )-­H4- کرومن (9) و2-آمینو­4-(3-برمو-4،5-دی متوکسی فنیل )-3-سیانو-7-دی متیل آمینو­H4- کرومن (10) در درمان سرطان به کار می‌روند (شمای1-5).

 

شمای 1-5

از­کوئوردینه­شدن لیگاند­ دودندانه­ای 3-هیدروکسی -2-­ (5-هیدروکسی پنتیل )­-­H4-کرومن-4-ان (11) با آهن،  كمپلكس (12) حاصل می­ شود ، که در­درمان تالاسمی به­کارمی­رود (شمای1-6).

شمای 1-6

مشتق­های کرومان -2- کربوکسامید (13) و6-هیدروکسی -7-متوکسی -4-اکسو- H4-كرومن کربوکسیلیک اسید N-آلکیل آمید(14) دارای فعالیت ضداکسایش می‌باشند (شمای1-7).

شمای 1-7

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 

کومارین (15) که به صورت طبیعی در طبیعت وجود دارد و بسیاری از مشتقات آن شناخته شده است و دارای فعالیت ضد انعقادی است. یک سم طبیعی در شبدر یک مشتق 4- هیدروکسی کومارین (16) می­باشد. از این خاصیت در داروسازی و برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی استفاده می­ شود (شمای1-8).

شمای 1-8

شمای 1-9

ترکیب ندوکرومیل سدیم (nedocromil sodium) (18) یک عامل ضدحساسیت می­باشد (شمای1-10).

شمای 1-10

 

شمای 1-11

 شمای 1-12

شمای 1-13

تركیب (25) دارای خاصیت ضدمیكروباكتری و ضدمیكروبی می­باشد (شمای1-14).

 

شمای 1-14

5- بنزیل اكسی-4- اكسو- H4- پیران-2-کربوکسیلیک اسید فنیل آمید (26) و ترکیب 5- بنزیل اکسی- 4- اکسو- H4- پیران-2-کربوکسیک اسید پیریدین-3- یلامید (27) نیز دارای خاصیت ضدمیکروبی می­باشند (شمای1-15).

شمای 1-15

شمای 1-16

ترکیبات 2- آمینو-H4- پیران (30) و ترکیب 2- آمینو-5- اکسو-5، 6، 7، 8 – تترا هیدرو بنزو[b] پیران (31) نیز دارای خاصیت ضد باکتری می­باشند (شمای1-17).

شمای 1-17

شمای 1-18

 شمای 1-19

1-2- برخی روش‌های سنتز مشتقات پیران

کاتالیزورهای جامد همگن به علت بازیابی آسان و سهولت جدا شدن از محصول واکنش، در سنتز ترکیبات آلی استفاده­های بسیاری شده است. در سال 2008 میلادی در هند از یک کاتالیزوربازی جامد همگن پیران­های چند عاملی را به صورت تک مرحله ای (one-pot) در شرایطی ملایم سنتز کردند (طرح1-1).

طرح 1-1

در این روش با بهره گرفتن ازآلدهیدهای متنوع، مالونونیتریل و در حضور ترکیباتی با متیلن فعال و کاتالیزور Mg-La mixed oxide محصول با راندمان مطلوب به دست می­آید.

برای تشکیل این ترکیبات مکانیسم زیر پیشنهاد شده است. در این مکانیسم ابتدا پیشنهاد می­ شود که یک تراکم ناوناگل بین آلدهید و مالونونیتریل انجام شود. که در مرحله بعد در یک افزایش مایکل مورد

حمله β- کتواسترهای (3) قرار می­گیرد. در آخر حلقوی شدن محصول منجر به تشکیل این ترکیبات  می­ شود (طرح1-2).